Tọa đàm “Ký ức Hà Nội thời bao cấp qua di sản kiến trúc”

Chiều ngày 11/10, tại không gian Coffee Trung Nguyên (52 Hai Bà Trưng, Hà Nội) diễn ra tọa đàm “Ký ức Hà Nội thời bao cấp qua di sản kiến trúc”. Tọa đàm do Tạp chí Tia Sáng tổ chức với sự tham gia của 3 khách mời: KTS Vũ Hiệp, TS.KTS Trần Thanh Bình, PGS.TS Nguyễn Văn Huy. Kiến Việt là đối tác truyền thông cho sự kiện. 

Phát biểu đề dẫn tọa đàm, KTS Vũ Hiệp đã giới thiệu chung về kiến trúc giai đoạn 1954 – 1986 ở Hà Nội: Các thể loại công trình, những phân kỳ kể từ sau ngày giải phóng Thủ đô (1954) cho đến khi bắt đầu Đổi mới (1986). Đi qua từng giai đoạn, KTS Vũ Hiệp đã nêu bật đặc trưng của từng thời kỳ, trong mối liên hệ với bối cảnh thế giới và Việt Nam. KTS Vũ Hiệp nhấn mạnh đến phong cách Hiện đại xã hội chủ nghĩa với những với công trình có mặt bằng, hình khối đa dạng sinh động; bố cục điểm – tuyến – diện – khối; vật liệu bê tông cho phép giải phóng không gian các tầng; những bức tường hoa gió và làm chắn nắng trên mặt đứng; mối liên hệ vô hình giữa kiến trúc hai miền Bắc – Năm khi đều hướng tới tính bản địa…

KTS Vũ Hiệp, TS.KTS Trần Thanh Bình, PGS.TS Nguyễn Văn Huy chia sẻ tại tọa đàm

Xoay quanh chủ đề “Những công trình đầu tiên – Những dấu ấn đầu tiên – Một thời kỳ gian khó và đáng nhớ”, TS.KTS Trần Thanh Bình đã chia sẻ ký ức từ những ngày mới chập chững ra trường, đi du học ở Liên Xô trở về nước, thiết kế công trình đầu tiên là Trụ sở Bộ Giáo dục và Đào tạo, sau đó là các công trình khác. Ông phân tích lại bối cảnh khi đất nước hoàn toàn giải phóng, những khó khăn về kinh tế, bao vây cấm vận; những ảnh hưởng chính về kiến trúc Liên Xô, Đông Âu và kiến trúc miền Nam trước năm 1975; những năm tháng mở cửa, hội nhập… Tất cả các yếu tố này đặt ra yêu cầu cụ thể cho kiến trúc, quy hoạch Thủ đô.

PGS.TS Nguyễn Văn Huy kể lại những cảm xúc nhớ nhung thời bao cấp, đặc biệt là những câu chuyện về cuộc sống ở khu tập thể cũ, ví dụ như những căn hộ có đến 8 – 9 người ở, 3 – 4 thế hệ cùng sinh sống nên gây ra những nghịch cảnh mà sau này cũng tạo thành nguồn cảm hứng, hiệu ứng liên quan đến cuộc sống con người thời bao cấp… Bên cạnh đó, PGS.TS Nguyễn Văn Huy đặc biệt nhấn mạnh về khát vọng của những kiến trúc sư nói riêng, giới kiến trúc sư Việt Nam nói chung trong việc vượt lên khó khăn, rào cản để tạo nên những công trình tốt nhất cho xã hội.

Toàn cảnh tọa đàm

Khách tham dự lắng nghe những chia sẻ của các chuyên gia về di sản kiến trúc

Sau khi thảo luận về những giá trị nổi bật của di sản kiến trúc giai đoạn 1954 – 1986 ở Hà Nội, KTS Vũ Hiệp tiết lộ kết quả điều tra xã hội học cho thấy người trẻ Hà Nội ngày nay đang dần lãng quên di sản này, trong khi di sản có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển kinh tế sáng tạo và xây dựng thương hiệu Thủ đô Hà Nội – Thành phố sáng tạo – Thành phố vì hòa bình.

Tọa đàm nhận được các câu hỏi về di sản công nghiệp, di sản khu tập thể, trong đó có việc bảo tồn và phát huy giá trị. Được biết, sau tọa đàm này, những vấn đề xoay quanh bảo tồn di sản kiến trúc thời bao cấp sẽ tiếp tục được được làm rõ tại tọa đàm vào ngày 15/11/2024 tại Cung văn hóa Thiếu nhi Hà Nội trong khuôn khổ Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024.